Вялікая Айчынная вайна (1941-1945 гг.)
22 чэрвеня 1941 года пачалася Вялікая Айчынная вайна. Ужо на чацвёрты дзень нямецкія войскі наблізіліся да Смаргоні. У музеі сабраны матэрыял аб акупацыйным рэжыме на Смаргоншчыне, цікавыя каштоўныя дакументы расказваюць аб падпольным і партызанскім руху. Яны перададзены ў музей былымі камандзірамі партызанскіх атрадаў Міхаілам Пятровічам Арэхавым і Мікалаем Мікалаевічам Міхайлюком, былым камісарам брыгады імя Суворава Васілём Уладзіміравічам Данавым. Толькі ў 1944 годзе прыйшло вызваленне.





![]() | ![]() | ![]() |
---|---|---|
![]() | ![]() | ![]() |
![]() | ![]() |
Сведкі першых дзён вайны на Смаргоншчыне
У экспазіцыі “Вялікая Айчынная вайна” ( раздзел “Акупацыйны рэжым”) знаходзяцца экспанаты, якія былі перададзена ў музей 16.04.1998 жыхаркай вёскі Дубатоўка Смаргонскага раёна Казлоўскай.
Тут, каля вёскі Дубатоўка, 26 чэрвеня 1941 года быў збіты савецкі самалёт “ІЛ-4”, членамі экіпажа якога былі лётчык А.Вагін і стралок-радыст Віктар Табакоў. Віктар Табакоў быў цяжка паранены, яго схавалі і выхадзілі жыхары вёскі.
Часткі самалёта, які змог пасадзіць лётчык, былі разабраны мясцовымі жыхарамі. Вядро, лесвіца выкарыстоўваліся ў гаспадарцы.
Пасля вайны краязнаўцам Смаргоншчыны ўдалося ўстанавіць сувязь з Віктарам Табаковым , наведаць яго ў Маскве, дзе ён жыў пасля вайны. В.Ф.Табакоў неаднаразова быў на Смаргоншчыне і сустракаўся з жыхарамі вёскі Дубатоўка.


Вядро металічнае з савецкага самалёта “ІЛ-4”
(інв.№240).
Дыяметр дна 22 см.
Перададзена ў музей 16.04.1998 жыхаркай вёскі Дубатоўка Смаргонскага раёна Казлоўскай.

Лесвіца металічная з савецкага самалёта “ІЛ-4”
(інв.№ 241).
Лесвіца з 7 прыступак , яе вышыня 120 см.
Перададзена ў музей 16.04.1998 жыхаркай вёскі Дубатоўка Смаргонскага раёна Казлоўскай.


Частка крыла савецкага самалёта “ІЛ-4” ( інв.№ 243).
Памер: 23 см на 14 см.
Перададзена 09.07.1976 В.Ф. Табаковым краязнаўцам Смаргоні ў час сустрэчы ў Маскве.
Партызанскія рэліквіі
У экспазіцыі “Вялікая Айчынная вайна” (раздзел “Падпольны і партызанскі рух”) поўна і яскрава паказаны найбольш важныя падзеі падпольнага і партызанскага руху на Смаргоншчыне. Многія экспанаты перададзены ў музей непасрэднымі ўдзельнікамі партызанскіх дзеянняў, членамі іх сем’яў. Тут жа можна прачытаць успаміны аб партызанскай барацьбе, пазнаёміцца з партызанскімі выданнямі, убачыць рэчы партызанскага побыту.
Галерэя таксама змяшчае даследчыя работы вучняў па тэме, альбомы з фотаздымкамі, якія былі аформлены вучнямі ўстановы ў розныя часы.

Даведка, выдадзеная Арэхаву Міхаілу Пятровічу 16 лютага 1944 года (інв.№122).
Тэкст надрукаваны на тканіне белага колеру, памерам 12 см на 7 см.
Перададзена Арэхавым М.П. 04.04.1997.

Спіс партызан партызанскага атрада №2 брыгады імя Суворава, якія прынялі прысягу (інв.№ 124).
Папера, памер 17см на 21 см.
Перададзены Арэхавым М.П. 05.05.1997.

Знакі адрознення (самаробныя) партызан брыгады імя Суворава (інв.№ 298).
Знакі маюць выяву пяцікутнай зоркі, якая размешчана ў літары “С”. Выразаны з картону, абцягнуты тканінай чырвонага колеру.
Перададзены разам з аўтабіяграфічнымі матэрыяламі Арэхавым М.П. 19.10.1998.
